Mag een baas een zieke werknemer ontslaan?

In Nederland mag een werkgever een werknemer die ziek is niet zomaar ontslaan in de eerste twee jaar van ziekte. Dit is zo geregeld in de wet, zodat zieke mensen niet meteen zonder werk en inkomen zitten. Toch gebeurt het regelmatig dat werkgevers aan hun zieke werknemer vragen of ze hun contract willen beëindigen.

Waarom doen werkgevers dit?

  • Ze moeten loon blijven betalen terwijl de werknemer niet werkt.
  • Ze kunnen geen nieuwe werknemer aannemen omdat de zieke werknemer misschien weer terugkomt.

Maar mag een werkgever zo’n voorstel doen? En wat gebeurt er als een werknemer ermee instemt? Soms kan dit voor de werkgever grote problemen opleveren, zoals een loonsanctie die betekent dat de werkgever het loon nog een jaar extra moet doorbetalen of een extra vergoeding voor de werknemer. Voor de werknemer kan het ook nadelig zijn: het UWV kan beslissen dat de werknemer zelf schuldig is aan zijn werkloosheid en daardoor geen uitkering krijgt.

Wat zegt de wet?

De wet zegt dat een werkgever tijdens de eerste twee jaar ziekte geen ontslag mag geven en dat hij moet helpen bij de terugkeer naar werk. Dit heet re-integratie. Doet een werkgever dit niet goed en probeert hij de werknemer toch tot ontslag te dwingen? Dan kan de rechter zeggen dat de werkgever fout zit en een schadevergoeding moet betalen aan de werknemer.

Wat zeggen rechters hierover?

Er zijn al verschillende rechtszaken geweest waarbij de rechter vond dat werkgevers verkeerd handelden:

  1. Kantonrechter Almelo, 15 juli 2015 (ECLI:NL:RBOVE:2015:3373) In deze zaak stelde de werkgever voor om de arbeidsovereenkomst met een arbeidsongeschikte werknemer te beëindigen, zonder dat er voldoende re-integratie-inspanningen waren geleverd. De kantonrechter oordeelde dat de werkgever ernstig verwijtbaar had gehandeld. De werknemer kreeg een billijke vergoeding toegekend.
  2. Hoge Raad, 30 juni 2017 (ECLI:NL:HR:2017:1187) De Hoge Raad benadrukte dat een werkgever verplicht is om alle redelijke re-integratiemogelijkheden te onderzoeken. Het enkel voorstellen van een beëindigingsovereenkomst zonder een reële re-integratiepoging kan leiden tot ernstige verwijtbaarheid.
  3. Kantonrechter Amsterdam, 12 februari 2020 (ECLI:NL:RBAMS:2020:933) In deze zaak werd vastgesteld dat de werkgever de werknemer onder druk had gezet om een vaststellingsovereenkomst te ondertekenen. De rechter oordeelde dat dit handelen onrechtmatig was en kende een hoge billijke vergoeding toe aan de werknemer.

Wat als de werkgever toch probeert te ontslaan?

Als een werkgever zich niet aan de regels houdt, kan dat veel problemen opleveren:

  • Vergoedingen: De werkgever moet soms extra geld betalen aan de werknemer.
  • Boete van UWV: Als de werkgever niet genoeg doet aan re-integratie, kan hij een loonsanctie krijgen.
  • Slechte naam: Werknemers en klanten kunnen negatief gaan denken over het bedrijf.

Advies aan werkgevers

Werkgevers moeten ervoor zorgen dat ze:
✅ Zich aan de re-integratieregels houden.
✅ Geen druk uitoefenen op een zieke werknemer om ontslag te accepteren.
✅ Juridisch advies vragen voordat ze stappen zetten.

Advies aan werknemers

Ben je ziek en krijg je een ontslagvoorstel? Denk goed na!

  • Ben je al genoeg hersteld om te werken?
  • Hoe groot is de kans dat je snel een nieuwe baan vindt?
  • Het UWV kan je verplichten om te solliciteren. Ben je daar al toe in staat?

Als je akkoord gaat met ontslag terwijl je nog ziek bent, kan het UWV zeggen dat je ‘zelf schuldig’ bent aan je werkloosheid. Dan krijg je misschien geen uitkering!

Let op: Als je binnen vier weken na ontslag nog steeds ziek bent, is je oude werkgever nog verantwoordelijk. Maar na vier weken krijg je alleen je ontslagvergoeding en verder niks.

Conclusie

Een werkgever mag niet zomaar een zieke werknemer vragen om op te stappen. Doet hij dat toch zonder goede re-integratiepoging? Dan kan hij een schadevergoeding moeten betalen. Rechters zijn hier streng in. Werknemers moeten goed nadenken voordat ze akkoord gaan met ontslag, want dit kan grote gevolgen hebben voor hun inkomen en toekomst.

Mijn tip: Ben je ziek? Onderteken niks zonder goed advies in te winnen!